Przez chorobę do samopoznania cz. 18. Jąkanie i wypadki.

W dzisiejszym odcinku poszukamy przyczyn powodujących jąkanie. Przyjrzymy się również jak nasze podświadome przekonania, normy i wzorce, a także lęki przed wszelkimi zmianami w życiu wpływają na wypadki ,,losowe”, którym ulegamy. Dlaczego jednym takie sytuacje przytrafiają się sporadycznie, a drudzy ulegają im cały czas.

Dlaczego się jąkam?

Mowa jest czymś płynnym. Mówimy o potoku wymowy lub o płynności stylu. W przypadku człowieka, który się jąka, mowa przestaje być płynna. Jest pokawałkowana, pokastrowana, rozbita. Wszystko, co ma płynąć, potrzebuje przestrzeni. Jeśli zmusi się strumień wody, by płynął przez dyszę, nastąpi spiętrzenie i ciśnienie, w wyniku czego woda w najlepszym wypadku zacznie tryskać z dyszy, ale nie płynąć. Człowiek jąkający się hamuje przepływ mowy, ściskając krtań. Mówiliśmy już wcześniej, jak bardzo strach związany jest z uczuciem ciasnoty. U jąkały strach tkwi w krtani. Krtań (i tak wąska sama w sobie) stanowi połączenie między tułowiem a głową, między dołem a górą.

Co chcesz zablokować? Co nie może się przedostać?

Poniżej pasa niebezpiecznie!

Jąkanie jako oznaka zahamowań i lęków.

Wypadki.

Wiele osób może się zdziwić, że traktujemy wypadki tak samo jak inne choroby. Powszechnie uważa się bowiem, że wypadki to coś całkiem innego. Są przecież spowodowane okolicznościami zewnętrznymi, a więc człowiek, który im ulega, nie czuje się winny. Taka argumentacja świadczy o tym, jak mętny i nieprawidłowy jest, ogólnie rzecz biorąc, nasz sposób myślenia albo jak bardzo dostosowujemy nasze myślenie i teorie do swoich nieświadomych pragnień. Nie lubimy brać na siebie pełnej odpowiedzialności za nasze istnienie i wszystko to, czego w nim doświadczamy. Bezustannie szukamy możliwości dokonywania projekcji naszej winy na zewnątrz. I za każdym razem złościmy się, gdy ktoś zdemaskuje te usiłowania. Większość wysiłków podejmowanych przez naukowców służy temu, by podbudować teoretycznie i uprawomocnić tego typu projekcje. Z „ludzkiego” punktu widzenia jest to całkowicie zrozumiałe. Musimy zdać sobie sprawę, że zawsze istnieje coś, co wydaje się zbliżać ku nam z zewnątrz i co zawsze możemy uznać za „przyczynę”. Taka interpretacja przyczynowa jest jednak tylko jedną z możliwości podejścia do różnych współzależności.

Zawsze znajdziemy jakieś wytłumaczenie.

Gdy spoglądamy w lustro, również wydaje nam się, że nasze odbicie patrzy na nas z zewnątrz, a przecież nie lustro jest przyczyną naszego wyglądu. Kiedy jesteśmy przeziębieni, bakterie atakują nas z zewnątrz i właśnie te bakterie uważamy za przyczynę naszej niedyspozycji. W razie wypadku samochodowego za jego przyczynę uważamy pijanego kierowcę, który wymusił pierwszeństwo. Na płaszczyźnie funkcjonalnej zawsze znajdzie się jakieś wytłumaczenie. Nie przeszkadza ono jednak w tym, by interpretować wydarzenia na płaszczyźnie merytorycznej.

Czy bierzesz odpowiedzialność za to co Cię spotyka?

Wyszukujemy sobie nasze wypadki tak jak „choroby” i staramy się przy tym każdą „rzecz” wykorzystać jako „przyczynę”. Odpowiedzialność za wszystko, co nas w życiu spotyka, ponosimy jednak zawsze my sami. Wyjątki nie istnieją i dlatego nie ma sensu ich szukać. Jeśli ktoś cierpi, cierpi zawsze z powodu siebie (co zresztą nie umniejsza cierpienia!). Każdy jest sprawcą i ofiarą w jednej osobie. Dopóki człowiek sam tego nie odkryje, nie może zostać uzdrowiony. Po intensywności, z jaką ludzie złorzeczą na „sprawców” projektowanych na zewnątrz, można poznać, w jakim stopniu zwalczają sprawcę w sobie. Brak im spojrzenia, które pozwoliłoby dostrzec w sobie obie te osoby.

,,Osobowość wypadkowa”.

Pogląd, że posiadają motywację nieświadomą, nie jest nowy. Już Freud w swej Psychopatologii życia codziennego przedstawia obok takich błędnych czynności, jak zapominanie, przejęzyczenie i chybione ujmowanie przedmiotów w rękę również wypadki jako wynik nieświadomego zamysłu. Od tego czasu naukowcy zajmujący się psychosomatyką mogą również w sensie statystycznym dowieść istnienia tak zwanej „osobowości wypadkowej”. Pod tym terminem rozumie się specyficzną strukturę osobowości, która ma tendencję do rozpracowywania swoich konfliktów w formie wypadków. Już w 1926 roku psycholog niemiecki, K. Marbe, opublikował w książce pod tytułem Praktische Psychologie der Unfalle und Betriebsschaden (Praktyczna psychologia wypadków i wypadków przy pracy) swoje obserwacje, z których wynika, że istnieje duże prawdopodobieństwo, iż prędzej ulegnie wypadkowi człowiek, który już raz tego doświadczył, niż ten, kto nigdy nie był ofiarą wypadku.

Skłonność do wypadków.

W podstawowym dziele Alexandra na temat medycyny psychosomatycznej, wydanym w 1950 roku, znajdujemy następujące odniesienia do tego tematu: „Analiza wypadków samochodowych w Connecticut wykazała, że w okresie sześciu lat 3,9 proc. wszystkich kierowców, uczestniczących w wypadkach samochodowych, było ofiarami aż 36,4 proc. wypadków, jakie się w tym okresie wydarzyły. Pewne duże przedsiębiorstwo zatrudniające wielu kierowców ciężarówek poważnie zaniepokoiło się wysokimi kosztami wypadków drogowych i poleciło zbadać ich przyczyny, by móc zmniejszyć ich częstotliwość. Badano między innymi historie wypadków poszczególnych kierowców i w rezultacie przeniesiono tych, którzy mieli ich najwięcej, na inne stanowiska pracy. Dzięki tej prostej metodzie udało się zmniejszyć częstotliwość wypadków do jednej piątej wartości wyjściowej. Co ciekawe, kierowcy o dużej liczbie wypadków ulegali im również w innych miejscach pracy. Potwierdza to niezbicie tezę, że istnieje typ człowieka podatnego na wypadki i że osobowości mające tę cechę zachowują ją na każdym stanowisku pracy, a także w życiu codziennym” (Alexander, Medycyna psychosomatyczna).

Alexander wyciąga dalej wniosek, że „w większości wypadków tkwi element zamysłu, którego jednak człowiek nie jest świadomy. Innymi słowy – większość wypadków ma motywację nieświadomą”. To odwołanie się do dawniejszej literatury psychoanalitycznej ma nam pokazać między innymi, że nasze podejście do wypadków wcale nie jest nowe i że dotarcie niewygodnych poglądów do powszechnej świadomości trwa bardzo długo (o ile w ogóle nastąpi).

Znaczenie wypadku.

W dalszych rozważaniach zajmiemy się nie tyle opisem określonej osobowości wypadkowej ile znaczeniem wypadku, jeśli wydarzy się on w naszym życiu. Nawet jeśli jakiś człowiek nie jest typową „osobowością wypadkową”, przydarzający mu się wypadek o czymś świadczy nauczymy się, jak rozpoznać, o czym.

Ja to dopiero mam pecha.

Wypadki drogowe.

„Wypadek drogowy” to tak abstrakcyjne pojęcie ogólne, że nie sposób podać jego dokładnej interpretacji. Trzeba by wiedzieć ze wszystkimi szczegółami, co się w czasie danego wypadku rozgrywa, by móc powiedzieć, o czym on świadczy. Ogólna interpretacja zatem jest trudna lub wręcz niemożliwa, ale w konkretnym przypadku nie nastręcza większych trudności. Trzeba tylko uważnie słuchać, gdy ktoś relacjonuje przebieg wypadku.

,,Język” wypadku.

Dwuznaczność naszego języka zdradzi wszystko. Niestety, jak wciąż stwierdzamy, wielu ludzi nie słyszy pewnych kontekstów. Często się zdarza, że zmuszamy pacjenta, by tak długo powtarzał jakieś zdanie ze swojej relacji, aż coś stanie się dla niego jasne. Przy tej okazji można się przekonać, jak nieświadomie obchodzi się człowiek ze swoją mową lub jak dobre są jego filtry, przez które przepuszcza własne problemy.

Zarówno w życiu, jak i w ruchu ulicznym możemy na przykład zboczyć z drogi, wpaść w poślizg, stracić oparcie, stracić kontrolę lub panowanie, zostać wyrzuconym z toru, najechać na kogoś itp. Czy trzeba jeszcze coś wyjaśniać? Wystarczy dobrze słuchać. Ktoś na przykład przyspiesza tak bardzo, że już nie może wyhamować (siebie) i nie tylko za bardzo się zbliża do jadącego (jadącej) przed nim, lecz wręcz na niego najeżdża. Kierowcy najeżdżają na siebie nie tylko samochodami, lecz również słowami.

Na pytanie: „Kto spowodował wypadek?”, często słyszy się odpowiedź: „Nie zdążyłem zahamować„. Świadczy to, że dany człowiek nabrał w swoim życiu takiego przyspieszenia (np. w pracy), iż stanowi ono dla niego zagrożenie. Powinien więc przeanalizować swoje działania i zmniejszyć tempo, póki nie jest jeszcze za późno. Inna odpowiedź: „Po prostu go nie zauważyłem”, wskazuje, że ów człowiek również w życiu nie dostrzega czegoś ważnego.

,,Magia” słów.

Jeśli próba wyprzedzenia kończy się wypadkiem, należy szybko przeanalizować wszystkie „manewry wyprzedzania”, jakich się w swoim życiu dokonuje. Kto zasypia przy kierownicy, powinien jak najprędzej przebudzić się w życiu, zanim nie zostanie jeszcze brutalniej wyrwany ze snu. Jeśli ktoś utknie gdzieś nocą, powinien wreszcie dobrze się zastanowić, jakie sprawy z mrocznego obszaru duszy mogły go zatrzymać. Jeden udaje, że kogoś nie widzi, ktoś inny taranuje szlabany i przydrożne słupki zabezpieczające, jeszcze inny musi wyciągać swój wóz z błota. Człowiek nagle traci jasność widzenia, ignoruje znaki stopu, myli kierunki, wjeżdża na przeszkody. Wypadki drogowe prowadzą niemal zawsze do bardzo intensywnego kontaktu z innymi ludźmi – najczęściej nawet zbyt bliskiego – ale to zbliżenie jest zawsze nadto agresywne.

Przeanalizujemy i zinterpretujemy wspólnie jeszcze jeden konkretny wypadek drogowy. Nie jest on fikcyjny i należy do grupy bardzo częstych wypadków. Na skrzyżowaniu z pierwszeństwem przejazdu dla prawej strony zderzają się dwa samochody osobowe z tak dużą siłą, że jeden z nich zostaje wyrzucony na chodnik, gdzie przewraca się na dach. Kierowca i pasażerowie są uwięzieni w środku i wołają o pomoc. Z samochodowego radia dobiega głośna muzyka. Przechodnie uwalniają pasażerów z ich blaszanego więzienia – ranni zostają odwiezieni do szpitala.

Zmiana kierunku drogi życiowej.

Czy masz odwagę dokonać zmian?

Taki przebieg wydarzeń pozwala na następującą interpretację: Wszyscy uczestniczący w wypadku znaleźli się w sytuacji, w której chcieli kontynuować w linii prostej obrany kierunek swej drogi życiowej. Odpowiada to pragnieniu i próbie dalszej jazdy prosto w obranym kierunku. Nie tylko w ruchu ulicznym jednak, ale i w życiu zdarzają się skrzyżowania. Prosta ulica jest normą w życiu, jest tym, czym posuwamy się z przyzwyczajenia. Fakt, że jazda w linii prostej została gwałtownie przerwana na skutek wypadku, świadczy, iż wszyscy uczestniczący w nim przeoczyli konieczność zmiany kierunku. Każdy kierunek i każda norma w życiu kiedyś przeżywają się, powodując konieczność zmiany. Wszystko, co prawdziwe, z upływem czasu staje się fałszywe. Ludzie bronią swoich norm, najczęściej powołując się na to, że zostały one potwierdzone w przeszłości. Nie jest to żaden argument. Dla niemowlęcia normą jest siusianie w pieluszki, ale już pięcioletnie dzieci moczące się w nocy nie powinny przytaczać wieku na swoje usprawiedliwienie.

Ludziom trudno w porę zorientować się w konieczności dokonania zmiany w życiu.

Ten, kto jest wobec siebie uczciwy, może po takim wydarzeniu stwierdzić, że w głębi duszy od dawna już nie był zadowolony z toru, którym podążał, i właściwie chętnie by go zmienił, gdyby starczyło mu odwagi. Człowiekowi przytrafia się zawsze tylko to, czego naprawdę chce. Nieświadome rozwiązania są wprawdzie skuteczne, ale posiadają tę wadę, że nie rozwiązują problemu do końca. Wynika to z tego, że problem- można rozwiązać ostatecznie tylko postępując świadomie, natomiast nieświadome rozwiązywanie jest jedynie materializacją problemu. Urzeczywistnienie może dać impuls, może informować, ale nie jest w stanie całkowicie rozwiązać konfliktu.

Wołanie duszy.

W naszym przykładzie wypadek samochodowy prowadzi wprawdzie do wyzwolenia się z toru, do którego przywykliśmy, ale równocześnie rodzi nową, większą niewolę – unieruchomienie w samochodzie. Ta nowa, niespodziewana sytuacja jest wyrazem nieświadomości zajścia, ale równocześnie może być rozumiana jako ostrzeżenie, iż opuszczenie dotychczasowego toru nie przyniesie wytęsknionej wolności, lecz jedynie nową niewolę. Wołanie o pomoc osób uwięzionych w samochodzie zostało nieomal zagłuszone przez muzykę dochodzącą z samochodowego radia. Każdy, kto przywykł do dostrzegania analogii, również w tym szczególe dostrzeże przejaw próby odwrócenia uwagi od swego konfliktu czynnikami zewnętrznymi. Muzyka radiowa zagłusza głos wewnętrzny, który woła o pomoc i pragnie być wysłuchany przez świadomość. Świadomość jednak odwraca się, nie chce słuchać, a więc ten konflikt wewnętrzny i pragnienie swobody pozostają zamknięte w nieświadomości. Nie mogą się same uwolnić, muszą czekać, aż wyswobodzą je wydarzenia zewnętrzne. Takim „wydarzeniem zewnętrznym” otwierającym nieświadomym problemom kanał, przez który będą mogły się wydostać, jest wypadek. Wołania duszy o pomoc dotarły do obszaru, na którym są słyszalne. Człowiek staje się uczciwy.

Wypadki w domu i w pracy.

Podobnie jak przy wypadkach drogowych, również przy wypadkach w domu i w pracy istnieje tak wiele możliwości i tak bogata symbolika, że zawsze należy się zastanowić nad ich przyczynami.

W znaczenia symboliczne obfituje ogień. W wielu powiedzeniach palenie i ogień występują jako symbole procesów psychicznych, na przykład: sparzyć sobie język, sparzyć się na czymś, igrać z ogniem, pójść za kimś w ogień. Ogień symbolizuje niebezpieczeństwo. Poparzenie zatem mówi nam, że nie oceniliśmy niebezpieczeństwa właściwie albo też, że go nie dostrzegamy. Nie zdajemy sobie sprawy, jak gorący jest dany temat. Poparzenie zwraca nam uwagę, że igramy z niebezpieczeństwem. Poza tym ogień ma bardzo wyraźne odniesienie do miłości i seksualności. Mówi się na przykład o gorącej miłości i płomiennej miłości, o rozpalaniu w kimś ognia, o spalaniu się w miłości.

Poparzenia dotyczą przede wszystkim skóry, a więc granicy naszego ciała. Naruszenie tej granicy oznacza zawsze zakwestionowanie naszego ja. Przy pomocy swego ja odgraniczamy się od otoczenia, a to uniemożliwia miłość. Aby móc kochać, trzeba otworzyć granicę swego ja, wzniecić ogień i rozpalić w sobie płomień miłości, spalając w nim swoje granice. Kto nie jest do tego gotowy, temu może się przytrafić, że zamiast ognia wewnętrznego ogień zewnętrzny spali jego zewnętrzne granice, czyli skórę, otwierając go w ten sposób przemocą i czyniąc podatnym na zranienia.

Zranienia.

Podobna symbolika odnosi się do niemal wszystkich zranień, które przerywają naszą zewnętrzną granicę, skórę. Mówi się więc również o ranach psychicznych albo o tym, że kogoś zraniły czyjeś słowa. Można jednak nie tylko zranić innych, lecz również samemu się zaciąć. Nietrudno także odgadnąć symboliczne znaczenie „upadku” czy „potknięcia”.

Niejeden z nas przewraca się, bo parkiet jest śliski, lub spada ze schodów albo też się z nich
rzuca. Jeśli następstwem jest wstrząśnienie mózgu, wstrząsowi ulega i zostaje podany wątpliwość system myślenia danej osoby. Każda próba prostego siedzenia wywołuje bóle głowy, trzeba się więc natychmiast z powrotem położyć. W ten oto sposób głowa i mózg zostają pozbawione swej dotychczasowej roli dominującej i pacjent czuje na własnej skórze, że myślenie sprawia mu ból.

Złamania kości.

Kości łamią się niemal wyłącznie w sytuacjach skrajnych {wypadek samochodowy, motocyklowy, sportowy) na skutek mechanicznych działań zewnętrznych. Złamanie wymusza dłuższy odpoczynek leżenie, opatrunek gipsowy). Każde złamanie kości prowadzi do przerwania dotychczasowej aktywności i zmusza do spokoju. Ta wymuszona bierność i spokój mogą stać się punktem wyjścia nowej orientacji życiowej. Złamanie wskazuje, że przeoczyliśmy nieuchronny koniec pewnego etapu rozwoju, a więc nasze ciało zrywa z tym, co stare, by umożliwić przebicie się nowego. Złamanie przerywa naszą dotychczasową drogę znaczoną najczęściej zbyt dużą aktywnością i ruchliwością. Przesadziliśmy z ruchem i wzięliśmy na siebie zbyt duże obciążenia. Również w przypadku złamania obciążenie lub ruch kumuluje się tak długo, aż najsłabszy punkt się podda.

Sztywniak.

Kości reprezentują w naszym organizmie zasadę trwałości norm dających oparcie, ale także zesztywnienie (zwapnienie). Jeśli w kościach przeważa element sztywności (wapno), kości stają się łamliwe i nie mogą już pełnić swoich funkcji. Podobnie dzieje się ze wszystkimi normami. Mają nam one co prawda dawać oparcie, ale właśnie wtedy nie mogą już tego robić, gdy za bardzo się usztywnią.

Złamanie kości wskazuje, że nie zauważyliśmy, iż nastąpiło zbyt silne usztywnienie norm w naszym systemie psychicznym. Człowiek staje się sztywny, nieelastyczny, nieustępliwy. Istnieje tutaj analogia między obszarem ciała a obszarem psychiki. Z wiekiem człowiek ma tendencję do coraz bardziej sztywnego trzymania się swoich zasad, tracąc coraz bardziej zdolność psychicznego dostosowywania się.

W kolejnym artykule – zaburzenia psychiczne (psychoza i depresja).

Poprzedni odcinek przeczytasz tutaj: https://zgodanatocojest.pl/przez-chorobe-do-samopoznania-cz-17-narzad-ruchu-i-nerwy-postawa-krazki-miedzykregowe-i-rwa-kulszowa-choroby-reumatyczne-obgryzanie-paznokci/

Jeżeli uważasz, że zamieszczane przeze mnie treści są ciekawe zostaw proszę komentarz, subskrybuj i poleć znajomym. Będę Ci ogromnie wdzięczna.

Zapraszam na konsultacje indywidualne Kontakt